امکان سنجی استفاده از مدل فولمر برای تخمین ورشکستگی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

چکیده

ورشکستگی شرکت ها یکی از راههایی است که منجر به هدر رفتن منابع و عدم بهر ه گیری

از فرصت های سرمایه گذاری میشود. پیش بینی ورشکستگی می تواند با ارائه هشدارهای لازم،

شرکتها را نسبت به وقوع درماندگی مالی و به دنبال آن ورشکستگی هشیار نماید تا آنها با توجه

به این هشدارها، دست به اقدامات مقتضی بزنند و سرمایه گذاران بتوانند فرصت های مطلوب

سرمایهگذاری را از فرصت های نامطلوب تشخیص دهند و منابعشان را در فرصت ها و مکان های

مناسب، سرمایه گذاری نمایند . هدف از تحقیق حاضر ، بررسی امکان سنجی استفاده از مدل فولمر

در تخمین ورشکستگی شرکت های پذیر فته شده در بورس اوراق بهادار می باشد . (FULMER)

1383 ) مد نظر بوده و جامعه مورد بررسی ، - جهت تحقیق یک دوره 8 ساله (از سال 1375

شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. این مدل پیش بینی را برای یکسال

و دوسال قبل از ورشکستگی انجام می دهد. نتایج تحقیق جهت استفاده از این مدل برای پیش بینی

ورشکستگی با استفاده از اطلاعات یکسال و دو سال قبل از سال مشمول ماده 412 قانون تجارت

میباشد. نتایج نشان می دهد که مدل در یکسال قبل از ورشکس تگی در حدود 75 درصد و در

دوسال قبل از ورشکس تگی حدود 68 درصد موارد را توانسته است پیش بینی را بدرستی پیش -

بینی نماید . نکته مهم در تحقیق فوق جهت استفاده از مدل در مورد شرکت ها بحث زمان می باشد،

بدینگونه که به هر میزان که دوره استفاده از اطلاعات بیشتر باشد، درصد صحت مدل کمتر می -

شود.

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول: کلیات

1-1 مقدمه ............................................................................................................................................. 2

2-1 تشریح و بیان موضوع ..................................................................................................................... 3

3-1 ضرورت انجام تحقیق ..................................................................................................................... 6

4-1 اهداف اساسی تحقیق ...................................................................................................................... 8

5-1 کاربرد نحقیق .................................................................................................................................. 10

6-1 فرضیه های تحقیق ........................................................................................................................... 12

7-1 روش انجام تحقیق ........................................................................................................................... 13

8-1 جامعه و نمونه آماری ....................................................................................................................... 13

9-1 تعریف واژهها و اصلاحات تخصصی بکار رفته در تحقیق .............................................................. 15

10-1 چارچوب فصول آتی ....................................................................................................................... 16

فصل دوم: ادبیات موضوعی

1-2 مقدمه ............................................................................................................................................... 18

2-2 اطلاعات حسابداری و تصمیم گیری ............................................................................................... 19

3-2 فرایند تصمیم گیری سرمایه گذاران ................................................................................................. 20

4-2 تاریخچه نسبتهای مالی .................................................................................................................... 21

1-4-2 کاریردنسبتهای مالی برای اهداف پیش بینی ..................................................................................... 22

2-4-2 اهداف تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی .............................................................................................. 24

5-2 تجزیه و تحلیل ساختار سرمایه ........................................................................................................ 26

6-2 روشهای کنونی پیش بینی ورشکستگی .......................................................................................... 27

1-6-2 استفاده از شاخصهای کلیدی ......................................................................................................... 29

2-6-2 تحلیل بنیادی ................................................................................................................................... 30

7-2 نظریات مختلف پیرامون ساختار سرمایه .......................................................................................... 31

8-2 منشاء تاریخی ورشکستگی .............................................................................................................. 34

1-8-2 تاریخ ورشکستگی در ایران قبل از تصویب قانون تجارت .............................................................. 35

36 -1-8-2 سوابق قانونگذاری در حقوق ایران ..............................................................................................

1

2-8-2 قوانین ورشکستگی در سایر کشورها ............................................................................................... 38

ب

9-2 عوامل مشکلات مالی ....................................................................................................................... 42

10-2 عوامل ورشکستگی .......................................................................................................................... 43

11-2 تمایلات یا گرایشات به طرف ورشکستگی ..................................................................................... 52

تحلیل روند ...................................................................................................................................... 53 -11-2

1

تحلیل عملیات حسابداری .......................................................................................................... 54 -11-2

2

تحلیل مدیریت ................................................................................................................................ 55 -11-2

3

اهمیت پی شبینی ها ........................................................................................................................... 56 -11-2

4

سایر عوامل ...................................................................................................................................... 57 -11-2

5

12-2 تئوری ورشکستگی و تحقیقات انجام شده ...................................................................................... 58

تحقیقات خارجی ............................................................................................................................. 60 -12-2

1

تحقیقات داخلی ............................................................................................................................... 74 -12-2

2

13-2 تئوری جدید ورشکستگی ............................................................................................................... 75

مکانیسم تئوری کنترل ...................................................................................................................... 79 -13-2

1

14-2 توانایی پرداخت بدهی و قدرت نقدینگی ........................................................................................ 84

15-2 خلاصه ............................................................................................................................................. 99

فصل سوم: روش و ساختار تحقیق

1-3 مقدمه ............................................................................................................................................... 101

2-3 موضوع تحقیق ................................................................................................................................. 101

3-3 روش تحقیق .................................................................................................................................... 102

4-3 جامعه و نمونه آماری تحقیق ........................................................................................................... 103

5-3 جمع آوری اطلاعات ....................................................................................................................... 104

6-3 روش تجزیه و تحلیل آماری اطلاعات ............................................................................................ 105

7-3 مبانی نظری متغیرهای مدل .............................................................................................................. 106

1-7-3 نتایج مدل ........................................................................................................................................ 113

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه نتایج و پشنهادات

1-4 مقدمه ............................................................................................................................................... 116

ت

2-4 اطلاعات حاصل از نمونهگیری ........................................................................................................ 116

3-4 نتایج فرضیات تحقیق ...................................................................................................................... 117

1-3-4 فرضیات ........................................................................................................................................... 117

2-3-4 محاسبه متغیرهای مدل .................................................................................................................... 119

3-3-4 نتایج تحقیقات ................................................................................................................................. 124

1-3 آزمون فرضیات یکسال قبل از سال مبنا .................................................................................. 124 -3-4

2-3 آزمون فرضیات دوسال قبل از سال مبنا .................................................................................. 125 -3-4

4-4 نتیجهگیری ....................................................................................................................................... 127

5-4 پیشنهادات تحقیق ............................................................................................................................ 130

6-4 پیشنهادات برای تحقیقات آتی ......................................................................................................... 131

منابع و ماخذ ........................................................................................................ 133

پیوست .................................................................................................................. 139